Chaos informacyjny związany z oznakowaniem dróg, źle ustawione, nieczytelne lub uszkodzone znaki wprowadzające w błąd, a także braki kadrowe w jednostkach zarządzających ruchem drogowym - to najpoważniejsze zarzuty Najwyżej Izby Kontroli związane z zarządzeniem ruchem drogowym w Polsce. Wśród kontrolowanych podmiotów znalazł się Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego.
- Wyniki kontroli pokazały, że żaden ze skontrolowanych podmiotów nie realizował prawidłowo zadań dotyczących oznakowania dróg publicznych - kwituje prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś.
Za drogi w Polsce odpowiada aż 331 urzędów. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad odpowiada za drogi krajowe, ekspresowe i autostrady. Z kolei 16 marszałków województw odpowiada za drogi wojewódzkie, 314 starostów za powiatowe i gminne. Nadzór nad zarządzeniem ruchem na drogach krajowych sprawuje minister właściwy do spraw transportu, a 16 wojewodów na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych.
- Tak rozproszony system zarządzania ruchem nie działa efektywnie i wpływa negatywnie na poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego, który odbiega od średniej europejskiej - mówi prezes NIK. - W Polsce w 2023 roku odnotowano 52 wypadki na 1 mln mieszkańców, co daje nam 23 miejsce w Europie. Dla porównania w Szwecji było jedynie 21 wypadków na 1 mln mieszkańców - dodaje Banaś.
NIK poddał oględzinom udziałem biegłych lub specjalistów z zakresu oznakowania i bezpieczeństwa ruchu drogowego 211,71 km dróg publicznych i 178 skrzyżowań. W przypadku 18 skontrolowanych jednostek oględziny były na 10 odcinkach dróg i na 10 skrzyżowaniach, wybranych ze względu na największe natężenie ruchu i dużą liczbę zdarzeń drogowych. Nieprawidłowości występowały na wszystkich skontrolowanych odcinkach dróg podlegających 9 z 18 skontrolowanych zarządzających ruchem, w przypadku kolejnych trzech skontrolowanych nieprawidłowości stwierdzono na 7 z 9 poddanych oględzinom odcinkach dróg. Łącznie kontrolerzy stwierdzili, że co najmniej tysiąc znaków drogowych (poziomych i pionowych) i urządzeń brd ustawiono niezgodnie z przepisami bądź z zatwierdzonymi organizacjami ruchu. Na (48%) odcinków dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych zlokalizowano co najmniej 215 znaków drogowych i urządzeń brd, które zostały tam umieszczone, choć nie były ujęte w zatwierdzonych projektach organizacji ruchu. Z kolei na niemal połowie ww. dróg (49%) nie umieszczono w pasie drogowym znaków i urządzeń, mimo że były przewidziane i zatwierdzone w projektach.
Zgodnie z wynikami kontroli marszałek województwa wielkopolskiego nie realizował obowiązków zarządzającego ruchem na podległych mu drogach wojewódzkich. Z naruszeniem prawa powierzono zasady ewidencjonowania zatwierdzonych projektów organizacji ruchu Wielkopolskiemu Zarządowi Dróg Wojewódzkich. Także niedostatecznie nadzorowano działania tej jednostki dopuszczając do powstania licznych błędów w prowadzonych ewidencjach zatwierdzonych projektów organizacji ruchu.
Marszałek województwa wielkopolskiego naruszając przepisy Prawa o ruchu drogowym delegował procedowanie bądź procedowanie i zatwierdzanie projektów organizacji ruchu do samorządowych jednostek organizacyjnych. Marszałek przy pomocy podległego mu urzędu, realizował tylko jedno zadanie organu zarządzającego ruchem drogowym, tj. zatwierdzał organizację ruchu na podstawie złożonych projektów organizacji ruchu. Pozostałe zadania, w tym procedowanie projektów organizacji ruchu realizował Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu, któremu Sejmik Województwa Wielkopolskiego powierzył zarządzanie ruchem na drogach wojewódzkich. Przyjęte rozwiązanie organizacyjne stało w sprzeczności z art. 10 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym.
Urzędnicy NIK zarzucają również marszałkowi niedostateczną kontrolę prawidłowości zastosowania, wykonania, funkcjonowania i utrzymania wszystkich znaków drogowych, urządzeń sygnalizacji świetlnej, urządzeń sygnalizacji dźwiękowej oraz urządzeń brd umieszczonych na podległych drogach. Taką kontrolę powinno się przeprowadzać raz na 6 miesięcy. Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu nie udokumentował w jakikolwiek sposób przeprowadzenia kontroli prawidłowości zastosowania i funkcjonowania znaków drogowych dla wszystkich dróg wojewódzkich. W protokołach kontroli z lat 2022-2023 nie ujęto łącznie 15 dróg wojewódzkich, wyjaśniając to brakiem nieprawidłowości na tych drogach.
NIK przeprowadził ankietę wśród kierowców. Wynika z niej, że ryzyko związane z błędnym, nieczytelnym lub nadmiarowym oznakowaniem dróg może mieć istotny wpływ na bezpieczeństwo. Ankieta wykazała również, że oznakowanie dróg publicznych w Polsce nie jest czytelne i przekazuje niezrozumiałe komunikaty uczestnikom ruchu drogowego. Na pytanie, o ocenę liczby znaków drogowych na polskich drogach, 89% ankietowanych odpowiedziało, że jest ich raczej za dużo lub zdecydowanie za dużo. Z kolei 67% uczestników ankiety uważa, że polskie drogi nie są oznakowane prawidłowo a samo oznakowanie wysyła niejasne komunikaty zarówno kierowcom jak i pieszym.
Kontrola została przeprowadzona w latach 2022-2024 (do 19 września 2024 roku).
Komentarze