Deklaracje podatkowe za rok 2023 należy złożyć do 30 kwietnia 2024. Przy rozliczaniu dochodu można jednak skorzystać z różnych ulg i obniżyć wysokość podatku. Wszystko zależy od wypełnionego formularza. Kto powinien wypełnić PIT-37, a dla kogo przeznaczony jest PIT-36?
Kto powinien odprowadzać podatek dochodowy?
Podatek dochodowy dzieli się na dwa rodzaje. Pierwszy z nich to PIT (ang. Personal Income Tax), czyli świadczenie pieniężne od osób fizycznych. Drugi zaś to CIT (ang. Corporate Income Tax), który dotyczy osób prawnych (przedsiębiorstw). Jest to jeden z powszechniejszych rodzajów zobowiązań wobec państwa. Obowiązuje nie tylko w Polsce, ale i w wielu krajach na świecie – przy tym pozostaje jednym z głównych źródeł dochodów skarbu państwa.
Obowiązek odprowadzenia takiej należności dotyczy wszystkich osób i podmiotów, które w ciągu roku rozliczeniowego uzyskały dochód. Rozliczenia dokonuje się poprzez złożenie w urzędzie skarbowym odpowiedniej deklaracji w ściśle określonym terminie.
Warto mieć na uwadze, że taki rodzaj podatku zalicza się do grupy bezpośrednich danin. Narzuca on obowiązek rozliczenia na podatnika. Inaczej to wygląda np. w przypadku VAT. Jest on już najczęściej wliczony w cenę produktu, a kupujący nie musi składać żadnych deklaracji przy zakupie towaru.
PIT-37 a PIT-36 – jakie są różnice?
PIT-37 i PIT-36 to najpowszechniejsze formularze podatkowe w Polsce. O tym pierwszym można szczegółowo poczytać na stronie internetowej https://www.pit.pl/pit-37-online/. Warto jednak zapoznać się z podstawowymi różnicami na temat tych dwóch zeznań.
PIT-37 składa się na podstawie dokumentu o nazwie PIT-11. Jest on przeznaczony dla osób, które w pełni rozliczają się przy pomocy płatnika (najczęściej to zakład pracy, ale może też być zleceniodawca czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w zależności od charakteru podatnika). To właśnie on przez cały rok odprowadza zaliczki na podatek dochodowy i do końca lutego następnego roku po rozliczeniowym przedstawia podatnikowi PIT-11.
Ten typ formularza dotyczy więc wszystkich osób zatrudnionych na umowę o pracę, ale też zleceniobiorców czy tych na umowie o dzieło. Wliczają się do tej grupy również emeryci oraz renciści.
Przy deklaracji PIT-36 obowiązują nieco inne warunki. Powinny z niej skorzystać osoby, których dochody w pewnym stopniu pochodzą z prowadzenia własnej działalności. Mowa tu więc np. o pracownikach zatrudnionych na umowę o pracę lub umowę-zlecenie, którzy dodatkowo dorabiają na własną rękę. Konieczność rozróżnienia tych deklaracji wynika z tego, że zaliczkę na podatek z dochodów z działalności należy odprowadzić samodzielnie, czyli bez udziału płatnika.
Metody rozliczania podatku dochodowego
Podczas rozliczania podatnik styka się z różnymi formami opodatkowania. W przypadku składania formularza PIT-37 korzysta z zasad ogólnych, czyli stawki podatkowej. Polega ona na występowaniu dwóch progów. Pierwszy z nich wynosi 12% i obowiązuje do kwoty dochodu 120 000 zł. Drugi zaś dotyczy wszystkich powyżej tej sumy i zobowiązuje do odprowadzenia 32%.
Trzeba jednak pamiętać, że istnieje coś takiego jak kwota wolna od podatku. Aktualnie (stan na marzec 2024) wynosi ona 30 000 zł.
Inną formą opodatkowania jest podatek liniowy. Polega on na korzystaniu ze stałej stawki w wysokości 19%, niezależnie od kwoty uzyskanych dochodów. Najczęściej sięgają po niego osoby prowadzące własną działalność.
Alternatywą bywa ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Obowiązuje w nim kilka różnych stawek, które mieszczą się w przedziale od 2% do 17%. Nie zawsze jednak można je uzyskać – trzeba spełniać określone warunki.
Ulgi podatkowe – z jakich można skorzystać przy składaniu PIT-37?
Istnieje kilka różnych metod na obniżenie wysokości podatku. Wystarczy skorzystać z przysługujących ulg. Warto jednak mieć na uwadze, że niektóre z nich obowiązują jedynie przy rozliczaniu się na zasadach ogólnych. Przede wszystkim należy wiedzieć, że deklarację PIT-27 można złożyć na trzy sposoby:
-
indywidualnie,
-
wspólnie z małżonkiem,
-
jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Co ważne, podczas rozliczania się ze współmałżonkiem dochód dwóch osób się sumuje i dopiero na jego podstawie ustalony zostaje próg podatkowy. Przy okazji podwaja się także kwota wolna od podatku, czyli wynosi 60 000 zł. Ta metoda opłaca się w sytuacji, gdy jedno z małżonków uzyskuje dużo niższe dochody.
Jeśli zaś chodzi o rozliczenie rodziców samotnie wychowujących dzieci, to mogą oni skorzystać z niższej stawki podatku. Warunkiem uzyskania tej ulgi jest jednak potwierdzenie statusu dziecka. Nie może ono także w ciągu roku uzyskać dochodów wyższych niż 19 061,28 zł.
To niejedyne ulgi, z jakich można skorzystać przy składaniu PIT-37 lub PIT-36. Podatnik ma do wyboru takie formy obniżenia podatku jak:
-
ulga prorodzinna (na dzieci) – w tym przypadku wysokość ulgi jest zależna od liczby dzieci. Na pierwsze i drugie dziecko przysługuje 1112,04 zł rocznie, na trzecie – 2000,04 zł, a na czwarte i każde kolejne – 2700,00 zł. Warunek uzyskania ulgi to określony próg dochodowy.
-
zwolnienie 4+ – przysługuje podatnikom, którzy wychowują co najmniej 4 dzieci. Mogą oni skorzystać ze zwolnienie z opodatkowania dochodów do wysokości 85 528 zł.
-
zwolnienie dla pracujących seniorów – podlegają temu dochody do 85 528 zł. Wymagane jest jednak zrezygnowanie ze świadczenia emerytalnego.
Oprócz tego podatnicy mogą skorzystać także z wielu innych odliczeń od podatku, do których zalicza się m.in.:
-
ulgę termomodernizacyjną,
-
ulgę abolicyjną – za pracę za granicą,
-
ulgę na remont i modernizację zabytków;
-
ulgę na leki,
-
ulgę na samochód,
-
ulgę na internet.
Podatek dochodowy to jedno ze źródeł przychodu skarbu państwa. Jest pobierany od wszystkich osób, które w ciągu roku rozliczeniowego uzyskały dochód. Istnieją jednak różne sposoby na obniżenie wysokości świadczenia pieniężnego. Trzeba jednak spełniać określone warunki.
